Η ποίησή του Ταρδίου με αφήνει με μια έντονη και φωτεινή ανάμνηση.
Μια γλώσσα όλο εικόνες που δρα με ένα περίτεχνο και απέριττο τρόπο.
Υπάρχει οικονομία ξεκάθαρων προτάσεων και λαμπρότητα. Είναι ένας καλλιτέχνης.
Ted Hughes
Ο Γιώργος Ταρδίος μιλά ακόμη τα ίδια κυπριακά που μίλαγε στα εφτά του χρόνια, τη μέρα που επισκέφθηκε τη γιαγιά του για πρώτη φορά στα Βαρώσια το 1951 και του υποσχέθηκε να του κληροδοτήσει τον «κερχανέ» της.
Η ανάμνηση είναι οξύτατη όπως η ζιβανία σε πληγή. Κατ’ ακρίβεια ο Ταρδίος χρειάστηκε ένα σφηνάκι από το ποτό πριν πάρει θέση μπροστά στη κάμερα και αρχίσει να μιλάει για τις αναμνήσεις του, εξήντα χρόνια αργότερα, όταν συναντηθήκαμε μαζί του, εγώ, ο Σταύρος Καραγιάννης και ο εκδότης Χάρης Ιωαννίδης.
Ίσως να διαβάσατε το “You Can’t Go Home Again” του Thomas Wolfe. Ακόμη κι αν δεν τα καταφέρατε, πολύ πιθανόν να βιώσατε την αλήθεια της πιο πάνω φράσης σε κάποια φάση της ζωής σας. Για τον Ταρδίο, έναν πνευματικό περιηγητή του οποίου πατρίδα είναι μια νοητή Ιθάκη, φυλαγμένη σ’ ένα γυάλινο δοχείο σαν δείγμα ενός εκτρώματος, ο αγώνας είναι συνεχής εδώ και δεκαετίες. Τι κάνεις με τόσες αναμνήσεις; Όταν σου τριβελίζουν το κεφάλι, τότε εκρήγνυνται σε θηριώδη ποιήματα, που φέρνουν στο νου ποιητές των περασμένων αιώνων, όπως τον Gerald Manley Hopkins, τον Dylan Thomas, ακόμα και τον Francis Thompson.
Αλλά παρόλες τις δυνατές και έντονες εικόνες του – το θυμό, τη σύγχυση, την καταπόνηση λόγω της συνεχούς πάλης με τα φαντάσματα – υπάρχει μια θλίψη και μια γλυκάδα στην καρδιά των ποιημάτων. Πίσω από κάθε σκονισμένη οχιά που λιάζεται μέσα στα αγριόχορτα, υπάρχει και μια απογευματινή ακτίδα που πέφτει σ’ ένα σύκο, σε μια σιωπή τόσο απόλυτη, που τρέμει.
«Είμαι ένας εξόριστος νοσταλγός που πιστεύει στις βαθιές ρίζες της πατρίδας του. Αυτή η νοσταλγία για το παρελθόν έχει φανερά επηρεάσει την ποίησή μου. Είναι μια κραυγή της καρδιάς. Ποτέ δεν θεώρησα τον εαυτό μου Εγγλέζο. Αυτό θα ήταν ανάθεμα», λέει ο Ταρδίος.
Ο Ταρδίος μεγάλωσε στην εργατική τάξη του Λονδίνου τη δεκαετία του 1950, ενώ μαινόταν ο αντιαποικιακός αγώνας στην Κύπρο. Αυτό σήμαινε καθημερινή απειλή για έναν Κύπριο, αφού όλοι οι Κύπριοι θεωρούνταν υποστηρικτές της ΕΟΚΑ. Συνηθισμένα περιστατικά, να σου επιτίθενται με μπουκάλια τα οποία να σπάζουν στο κεφάλι σου, ή να σε μαχαιρώνουν στο σχολικό λεωφορείο. Ή να σε αποβάλει από το Γυμνάσιο ένας διευθυντής που μισεί το τι είσαι. Ο Ταρδίος τεντώνεται στο άκουσμα της λέξης “Charlie” ακόμη και μετά από έξι δεκαετίες. Γιατί σημαίνει τόσο λίγα για όλους αυτούς που τη χρησιμοποιούν, αλλά τόσο πολλά σ’ αυτούς που έζησαν εκείνα τα χρόνια.
Ποιητής στην καρδιά, ο Ταρδίος έγινε και ποιητής του τετραδίου, κηρύσσοντας ανταρτοπόλεμο ενάντια στα φαντάσματά του. Διηύθυνε το δημιουργικό τμήμα γραφής του Arvon Foundation, μαζί με το φίλο του ποιητή Ted Hughes, με τον οποίο… τα πίνανε παρέα. Έγινε ηθοποιός και δάσκαλος, και πέρασε δύο χρόνια στην Τανζανία, προσπαθώντας να βγάλει την Κύπρο από την σκέψη του.
Αλλά οι προπάτορες συνέχιζαν να του τριβελίζουν το κεφάλι.
Έτσι δημιουργήθηκαν το «Κουμπωμένα Σχήματα».
Και μόλις το διάβασα, επικοινώνησα αμέσως με τον Χάρη Ιωαννίδη, των Εκδόσεων Αρμίδα. Μαζί προχωρήσαμε στη δίγλωσση αυτή έκδοση. Δεν είναι μόνο η πρώτη ελληνική μετάφραση των ποιημάτων του Ταρδίου, είναι επίσης και η πρώτη έκδοση που γίνεται στην Κύπρο.
Είμαστε περήφανοι γι’ αυτό, αλλά κυρίως είμαστε ενθουσιασμένοι που βάλαμε κι εμείς το λιθαράκι μας, ώστε αυτά τα ποιήματα να επαναπατρισθούν, και ο Γιώργος Ταρδίος να βρει το κοινό του τόπου που σημαίνει τόσα πολλά γι’ αυτόν.
– Κείμενο του MAX SHERIDAN
Βρείτε εδώ το πρωτότυπο κείμενο THE NOSTALGIC EXILE του MAX SHERIDAN στα Αγγλικά.
Ο Γιώργος Ταρδίος είναι ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους Κύπριους ποιητές. Παρόλη την αναγνώριση στους λογοτεχνικούς κύκλους του Ηνωμένου Βασιλείου, η δουλειά του δεν είναι τόσο γνωστή στην Κύπρο.
Τα «Κουμπωμένα Σχήματα» είναι η πρώτη συλλογή του Ταρδίου που μεταφράζεται στα Ελληνικά.
Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Αρμίδα και το Write CY, η μετάφραση των ποιημάτων έχει γίνει από τη Δέσποινα Πυρκεττή, και η φωτογραφία του εξωφύλλου είναι του Νίκου Φιλίππου.
Η παρουσίαση του βιβλίου θα γίνει στο Point Centre for Contemporary Art (Megaro Hadjisavva, Evagorou 2, Nicosia 1097) (βρείτε εδώ τον χάρτη), στις 8 Οκτωβρίου 6:00 μ.μ., όπου ο Ταρδίος θα απαντήσει σε ερωτήσεις του κοινού και θα υπογράψει αντίτυπα. Ο Σταύρος Καραγιάννης θα κάνει μια σύντομη παρουσίαση της ποίησης του Ταρδίου.
Με αφορμή την έκδοση του βιβλίου «Κουμπωμένα Σχήματα», ο Γιώργος Ταρδίος συνομιλεί με τον συγγραφέα και ακαδημαϊκό, Σταύρο Καραγιάννη.
Επιλέξτε HD για καλύτερη ποιότητα.
Το ΒιβλίοΈνα έργο εκπληκτικής οµορφιάς, αυτή η ξεχωριστή δίγλωσση έκδοση είναι απαραίτητη για όσους ενδιαφέρονται για τη σύγχρονη κυπριακή ποίηση.
Εικόνες από την εικονογράφηση της συνέντευξης
